Urlop wychowawczy – zmiany od października 2013

Z początkiem października 2013 weszła w życie nowelizacja ustawy dotycząca urlopu wychowawczego. Zmiany były podyktowane wymogami Unii Europejskiej. Mają również na celu zachęcenie obojga rodziców do korzystania z urlopu wychowawczego.

Bardzo istotną zmianą jest wydłużenie okresu urlopu, w którym oboje rodzice lub opiekunowie mogą korzystać jednocześnie. Został on wydłużony z trzech do czterech miesięcy. Jednocześnie został wprowadzony zapis o przyznaniu każdemu z rodziców lub opiekunów wyłącznego prawa do jednego miesiąca urlopu wychowawczego. W praktyce oznacza to, że nie ma możliwości przeniesienia tego urlopu na drugiego z rodziców bądź opiekuna. Ważne, że ten miesiąc nie jest dodatkowym okresem urlopowym, a musi być wykorzystany w podstawowym wymiarze urlopu wychowawczego tzn. w ciągu 36 miesięcy. Zatem, jeżeli żaden z rodziców nie skorzysta z owego wyłącznego wymiaru urlopu to opieka nad dzieckiem przez drugiego z nich będzie mogła być sprawowana tylko przez 35 miesięcy. Jednak od tej reguły przepisy przewidują wyjątki. Jeden rodzic będzie mógł skorzystać z maksymalnego wymiaru urlopu wychowawczego 36 miesięcy jeżeli drugi z rodziców:

  • nie żyje,
  • nie sprawuje opieki nad dzieckiem ze względu na ograniczoną lub zawieszoną władzę rodzicielską,
  • jest pozbawiony władzy rodzicielskiej.

Urlop w wymiarze 36 miesięcy będzie mógł być udzielony jedynemu prawnemu opiekunowi nad dzieckiem.

Zmianie uległa również możliwość dzielenia urlopu wychowawczego. Do tej pory można było podzielić na cztery części, w myśl nowych przepisów – na pięć. Rozwiązanie to ma umożliwić pracownikom wykorzystanie części nieprzenoszalnej urlopu wychowawczego jako samodzielnej części. Dzięki temu sytuacja rodziców i opiekunów, którzy skorzystają z tego uprawnienia, nie będzie gorsza, pod względem możliwości dzielenia urlopu wychowawczego, od sytuacji rodziców i opiekunów, którzy z tej możliwości zrezygnują. Należy jednak pamiętać, że wszystkie części urlopu wychowawczego muszą być wykorzystane przed ukończeniem przez dziecko 5 roku życia, a w przypadku dziecka niepełnosprawnego przed końcem 18 roku życia.

Nowelizacja wpływa również na długość urlopu wypoczynkowego osób przebywających na urlopie wychowawczym. Do tej pory urlop wychowawczy powodował obniżenie przysługującego urlopu wypoczynkowego w sposób proporcjonalny. W myśl nowych przepisów takie obniżenie nie będzie miało miejsca. Również nie będzie miało miejsca przedawnienie prawa do urlopu wypoczynkowego, a ten rozpoczęty będzie zawieszony na czas korzystania z urlopu wychowawczego.