Źródła wyzwań dla banków komercyjnych

Uniwersalizacja działalności banków jest także przykładem strategii rozwoju rynku, jednej z możliwych strategii rozwoju stosowanych powszechnie przez banki komercyjne.

Biorąc pod uwagę źródła wyzwań dla banków komercyjnych działających w świecie w końcu XX wieku dzielimy te wyzwania na dwie grupy: wewnątrzsektorowe oraz zewnątrz-sektorowe. Wyzwania wewnątrzsektorowe w końcu XX wieku najczęściej wiązały się z takimi zjawiskami, jak malejące marże depozytowo-kredytowe oraz wysokie koszty operacyjne (patrz tabela).

Tabela. Wskaźnik koszty/przychody w bankach komercyjnych w Europie w latach 1988-1993 (%)

Kraj/lata 1988 1989 1990 1991 1992 1993
Belgia 74 73 77 73 70 55
Dania 53 70 71 62 77 49
Finlandia 67 70 73 92 85 75
Francja 69 68 73 71 69 67
Niemcy 67 67 68 67 65 61
Włochy 69 65 64 66 65 65
Holandia 67 67 69 68 67 66
Norwegia 65 61 73 85 63 54
Hiszpania 51 53 57 60 60 62
Szwecja 48 51 53 51 50 41
Szwajcaria 63 64 74 66 66 57
Wielka

Brytania

65 65 66 66 60 59
Średnia dla Europy 63 64 68 69 66 60
Centralna

Europa

66 66 70 67 65 62
Skandynawia 58 63 67 73 69 55
Południowa

Europa

60 59 60 63 63 63

Uwaga: wskaźniki obliczono na podstawie średniej arytmetycznej dla wybranych banków w poszczególnych krajach.

Jak wynika z tabeli oraz dodatkowo z raportów opracowanych w ostatnich  latach przez takie firmy konsultingowe, jak Arthur Andersen, Salomon Brothers czy Gemini/EFMA, szczególnie dużego wysiłku wymaga obniżka kosztów działalności, którą obok zdecydowanej poprawy wyników finansowych, szefowie największych banków europejskich w końcu XX wieku stawiali na plan pierwszy w formułowanych przez siebie strategiach rozwoju. Poza tym, wskaźnik ROE (relacja zysku netto banku do wielkości kapitałów własnych) dla dziesiątki najlepszych banków Europy w latach 1989 – 1991 wynosił od 12% (Wielka Brytania) do 25% (Hiszpania). We wspomnianych badaniach czytamy, że ROE, według szacunków samych banków, do roku 2005 spadnie do poziomu 10%, natomiast udział kosztów w przychodach banków zmniejszy się i powinien wówczas osiągnąć poziom 50 – 55%, który to poziom uważany jest za najbardziej optymalny i realny do osiągnięcia.

Z kolei wyzwania zewnątrzsektorowe d!a banków płyną z przeobrażeń, jakie zachodzą na rynku pośredników finansowych, a zwłaszcza ze zjawiska odpośredniczania (inaczej: despecjalizacji). W rezultacie tych ostatnich zmian obserwujemy nasilający się odpływ operacji depozytowo-kredytowych z banków na rzecz innych instytucji finansowych28 oraz wzrost zagrożeń dla banków ze strony innych instytucji finansowych (największych konkurentów europejskich banków komercyjnych ukazuje tabela).

Tabela. Najwięksi konkurenci banków europejskich

Kraj Banki

krajowe

Banki

zagra

niczne

Banki

hipo

teczne

Sieci

handlowe

Firmy

ubezpie

czeniowe

Inne
Belgia \ 2 3 5 4 6
Dania 1 5 3 4 2 6
Grecja 2 1 3 _
Włochy
1 2 3 5 4 6
Luksem

burg

1 2 ~ 3
Portugalia 1 2 4 5 2 6
Hiszpania 1 3 2 4 4 _
Wielka

Brytania

1 3 2 5 3 6
Niemcy I 3 4 5 2 6
Austria 1 4 3 5 2 6
Finlandia 1 5 4 3 2 _
Szwecja 1 5 2 4 2 6
Szwajcaria 1 4 3 4 2

Uwaga: liczba 1 to najsilniejszy, w ocenie badanych, konkurent banków krajowych, 6 – najsłabszy.